1 ای پسرم، اگر برای همسایه خود ضامن شده، و به جهت شخص بیگانه دست داده باشی،
2 و از سخنان دهان خود در دام افتاده، و از سخنان دهانت گرفتار شده باشی،
3 پس ای پسر من، این را بكن و خویشتن را رهایی ده چونكه به دست همسایه‌ات افتاده‌ای. برو و خویشتن را فروتن ساز و از همسایه خود التماس نما.
4 خواب را به چشمان خود راه مده، و نه پینكی را به مژگان خویش.
5 مثل آهو خویشتن را از كمند و مانند گنجشك از دست صیاد خلاص كن.
6 ای شخص كاهل نزد مورچه برو، و در راههای او تأمّل كن و حكمت را بیاموز،
7 كه وی را پیشوایی نیست و نه سرور و نه حاكمی.
8 اما خوراك خود را تابستان مهیا می‌سازد و آذوقه خویش را در موسم حصاد جمع می‌كند.
9 ای كاهل، تا به چند خواهی خوابید و از خواب خود كی خواهی برخاست؟
01 اندكی خفت و اندكی خواب، و اندكی بر هم نهادن دستها به جهت خواب.
11 پس فقر مثل راهزن بر تو خواهد آمد، و نیازمندی بر تو مانند مرد مسلّح.
21 مرد لئیم و مرد زشت‌خوی، با اعوجاج دهان رفتار می‌كند.
31 با چشمان خود غمزه می‌زند و با پایهای خویش حرف می‌زند. با انگشتهای خویش اشاره می‌كند.
41 در دلش دروغها است و پیوسته شرارت را اختراع می‌كند. نزاعها را می‌پاشد.
51 بنابراین مصیبت بر او ناگهان خواهد آمد. در لحظه‌ای منكسر خواهد شد و شفا نخواهد یافت.
61 شش چیز است كه خداوند از آنها نفرت دارد، بلكه هفت چیز كه نزد جان وی مكروه است.
71 چشمان متكّبر و زبان دروغگو؛ و دستهایی كه خون بی‌گناه را می‌ریزد؛
81 دلی كه تدابیر فاسد را اختراع می‌كند؛ پایهایی كه در زیان‌كاری تیزرو می‌باشند؛
91 شاهد دروغگو كه به كذب متكلّم شود؛ و كسی كه در میان برادران نزاعها بپاشد.
02 ای پسر من اوامر پدر خود را نگاه دار و تعلیم مادر خویش را ترك منما.
12 آنها را بر دل خود دائماً ببند، و آنها را بر گردن خویش بیاویز.
22 حینی كه به راه می‌روی تو را هدایت خواهدنمود، و حینی كه می‌خوابی بر تو دیده‌بانی خواهد كرد، و وقتی كه بیدار شوی با تو مكالمه خواهد نمود.
32 زیرا كه احكام (ایشان) چراغ و تعلیم (ایشان) نور است، و توبیخ تدبیرآمیز طریق حیات است.
42 تا تو را از زن خبیثه نگاه دارد، و از چاپلوسی زبانِ زنِ بیگانه.
52 در دلت مشتاق جمال وی مباش، و از پلكهایش فریفته مشو،